نقش جنگ تحمیلی در شکل گیری هویت سیاسی مردم ایران در دهه اول انقلاب اسلامی از منظر تئوری سازه انگاری

پیروزی انقلاب اسلا می ایران همانگونه که در عرصه داخلی منجر به تغییراتی شد، در عرصه خارجی نیز به بروز اتفاقاتی منجر گردید. شکل گیری حکومتی اسلا می در ایران، که تا قبل از انقلاب یکی از هم پیمانان اصلی دولت های غربی و آمریکا بود منجر به بروز تخاصمات جدی مابین آنها گردید. عدم دستیابی این کشورها به منابع نفتی عظیم ایران و اسلام هراسی و ترس از صدور انقلاب اسلا می ایران و بر هم خوردن تعادل در منطقه خلیج فارس در نهایت به بروز جنگی نابرابر بین ایران و عراق گردید. در این بین مردم ایران که تا قبل از انقلاب در یک فضای نامطلوب داخلی، هویت اصیل خود را از دست داده بودند و همه چیز را در سایه گرایش و همسویی با غرب می دیدند، با ظهور انقلاب روزنه امیدی در دلهایشان پدیدار گشت تا به هویت اصیل خود که چیزی جدای از هویت غربی بود دست یابند. بر طبق دیدگاه سازه انگاران ایده های جدید در هر دوره و زمانی امکان تغییر نوع هویت را به وجود می آورند و این تغییر هویت منجر به تغییر در سیاست ها و منافع خواهد شد. هویت در ایران در طول اعصار مختلف با توجه به شکل گیری ایده های جدید تغییر یافته و رنگ و بوی خاصی را به خود گرفته است؛از جمله این هویت ها می توان به هویت مبتنی بر ایرانیت، هویت مبتنی بر اسلام و در پی آن تشیع و هویت مبتنی بر مدرنیسم اشاره کرد. هر یک از این هویت ها در طول تاریخ ایران با توجه به شکل گیری ایده های جدید و شرایط و مقتضیات آن دوره به هویت غالب مبدل گردید. جنگ تحمیلی در این میان توانست با ایجاد سازه های ارزشی جدید به شکل گیری هویت سیاسی جدید که پایه های آن را مبانی اسلا می تشکیل می داد کمک فراوانی نماید. جنگ تحمیلی با شکل دادن به فضای ذهنی مردم و ایجاد تعامل بین آنها توانست یک همدلی و اتحادی را بین مردم شکل دهد که در نهایت منجر به مقابله با دشمنان خارجی بدون هیچ ترس و واهمه ای گردد. می توان عنوان کرد که این فضای ذهنی مشترک به ارزش های مشترک در بین مردم انجامید و به برساختگی هویت کمک کرد که حتی نمود آن را می توان در سیاست خارجی (سیاست نه غربی و نه شرقی)نیز یافت. هدف پژوهش حاضر این است تا با تکیه بر منابع موجود، به تبیین روند تحول و شکل گیری هویت سیاسی جدید در بین مردم ایران در دهه اول انقلاب اشاره شود و به ذکر این مطلب بپردازیم که جنگ تحمیلی چه تحولی در هویت سیاسی جامعه ایران به وجود آورد. روش تحقیق مذکور نیز توصیفی-تحلیلی می باشد. به طور کلی میتوان عنوان کرد که جنگ تحمیلی با ایجاد سازه هایی جدید همچون معنویت گرایی، فرهنگ شهادت طلبی، الگو پذیری، ارزش گرایی، تسلیم ناپذیری در مقابل دشمن، مبارزه با نظام سلطه و خودباوری یک فضای ذهنی مشترکی را بین مردم شکل دهد و منجر به شکل گیری هویت سیاسی جدیدی بین آنها گردد. کلیدواژه ها: سازه انگاری، هویت سیاسی، جنگ ایران و عراق، سیاست خارجی